प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (पीएम-किसान) ही केंद्र सरकारची एक महत्त्वाची योजना असून ही योजना छोट्या आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत प्रदान करते. 2019 मध्ये सुरू झालेल्या या योजनेद्वारे पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6,000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाते. ही योजना देशभरातील कोट्यवधी शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक आधार प्रदान करते.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
पीएम-किसान योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि त्यांना आर्थिक स्थिरता प्रदान करणे हा आहे. योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6,000 रुपये मिळतात, जे तीन हप्त्यांमध्ये (फेब्रुवारी, जून आणि ऑक्टोबर) वितरित केले जातात. आतापर्यंत 19 हप्ते वितरित झाले असून, 20व्या हप्त्याची प्रतीक्षा आहे. 19व्या हप्त्याच्या वेळी 9.8 कोटी शेतकऱ्यांना 22,000 कोटी रुपये हस्तांतरित करण्यात आले होते, ज्यामध्ये 2.41 कोटी महिला शेतकरी शामिल होत्या. यंदा 20व्या हप्त्याची रक्कम ऑगस्ट 2025 मध्ये जमा होण्याची शक्यता आहे.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेसाठी पात्रता काय लागते?
पीएम-किसान योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे: शेतकरी कुटुंबाकडे शेतीयोग्य जमीन असावी. सरकारी कर्मचारी, निवृत्तीवेतनधारक (10,000 रुपये किंवा त्यापेक्षा जास्त मासिक पेन्शन मिळणारे), तसेच आयकर भरणारे शेतकरी या योजनेच्या लाभापासून वंचित राहतात. शेतकऱ्यांचे आधार कार्ड बँक खात्याशी जोडलेले असणे आणि ई-केवायसी पूर्ण केलेली असणे या योजनेसाठी आवश्यक आहे.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेचा अर्ज कसा करावा?
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकरी ऑनलाईन आणि ऑफलाईन पद्धतीने अर्ज करू शकतात. ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी अधिकृत वेबसाइट pmkisan.gov.in वर जा. ‘फार्मर कॉर्नर’ विभागात ‘नवीन शेतकरी नोंदणी’ पर्याय निवडा आणि आधार क्रमांक, बँक खाते तपशील आणि जमिनीच्या मालकीचा पुरावा टाका.
ऑफलाइन अर्ज करण्यासाठी जवळच्या सामान्य सेवा केंद्र (CSC) किंवा कृषी कार्यालयात संपर्क साधून अर्ज करता येईल. ई-केवायसी: लाभ मिळवण्यासाठी ई-केवायसी अनिवार्य आहे. हे ओटीपी-आधारित, बायोमेट्रिक किंवा चेहरा प्रमाणीकरणाद्वारे पूर्ण करता येते.
20व्या हप्त्याची रक्कम जून 2025 मध्ये अपेक्षित होती, परंतु ती आता ऑगस्ट 2025 मध्ये जमा होण्याची शक्यता आहे. याबाबतीत अधिकृत तारीख अजुनही जाहीर झालेली नाही. कृषी मंत्रालयाने 18 जुलै 2025 रोजी एक ट्विट जारी करून शेतकऱ्यांना खोट्या माहिती आणि बनावट लिंकपासून सावध राहण्याचा सल्ला दिला आहे. मंत्रालयाने केवळ pmkisan.gov.in आणि @pmkisanofficial या अधिकृत स्रोतांवर विश्वास ठेवण्याचे आवाहन केले आहे. शेतकऱ्यांनी नियमितपणे अधिकृत वेबसाइट तपासावी आणि ई-केवायसी पूर्ण करावी, अन्यथा हप्ता मिळण्यास अडचण येऊ शकते.
पीएम-किसान योजना शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक आधारस्तंभ आहे, जी त्यांना नियमित उत्पन्नाची हमी देते. शेतकऱ्यांनी आपले आधार कार्ड बँक खात्याशी जोडलेले असल्याची आणि ई-केवायसी पूर्ण झाल्याची खात्री करावी.
