गाय गोठा अनुदान योजना म्हणजे काय?
महाराष्ट्र सरकारने शरद पवार ग्राम समृद्धी योजनेअंतर्गत गाय गोठा अनुदान योजना 2025 सुरू केली आहे. ही योजना ग्रामीण भागातील शेतकरी आणि पशुपालकांसाठी आहे, ज्यामुळे त्यांना गाय आणि म्हैस पालनासाठी मजबूत गोठे बांधण्यासाठी आर्थिक मदत मिळेल. गाय गोठा अनुदान योजनेचा उद्देश पशुधनाचे आरोग्य सुधारणे, दूध उत्पादन वाढवणे आणि शेतकऱ्यांचे आर्थिक उत्पन्न वाढवणे हा आहे.
गाय गोठा अनुदान योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
शेतकरी गाय, म्हैस असे प्राणी पाळतात पण त्याच्याकडे गाय, म्हशीसाठी चांगले व पक्के गोठे नाही तर ही योजना तुमच्यासाठी आहे.गाय गोठा अनुदान योजना शेतकऱ्यांना पशुधनासाठी पक्के आणि आधुनिक गोठे बांधण्यासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. या योजनेअंतर्गत जनावरांच्या संख्येनुसार अनुदान दिले जाते.
- 2 ते 6 जनावरांसाठी: 77,188 रुपये अनुदान.
- 6 ते 12 जनावरांसाठी: 1,54,376 रुपये (दुप्पट अनुदान).
- 13 किंवा अधिक जनावरांसाठी: 2,31,564 रुपये (तिप्पट अनुदान).
- 20 पेक्षा जास्त जनावरांसाठी: 2,40,000 रुपये अनुदान
गाय गोठा अनुदान योजना महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजनेअंतर्गत (MGNREGA) राबवली जाते, ज्यामुळे ग्रामीण भागात रोजगार निर्मितीला देखील चालना मिळते. गोठ्याच्या बांधकामासाठी विशिष्ट मार्गदर्शक तत्त्वे निश्चित करण्यात आली आहेत, जसे की गोठ्याचे क्षेत्रफळ 26.95 चौ.मी. (लांबी 7.7 मीटर, रुंदी 3.5 मीटर), 250 लिटर क्षमतेची मूत्रसंचय टाकी आणि 200 लिटर क्षमतेची पिण्याच्या पाण्याची टाकी बांधणे बंधनकारक आहे. यामुळे जनावरांना ऊन, पाऊस आणि थंडीपासून संरक्षण मिळेल.
गाय गोठा अनुदान योजनेसाठी पात्रता आणि अटी
गाय गोठा अनुदान योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना खालील पात्रता अटी पूर्ण कराव्या लागतील.
- अर्जदार हा महाराष्ट्राचा मूळ रहिवासी असावा.
- अर्जदाराकडे स्वतःच्या नावावर जमीन असावी, ज्याचा पुरावा (7/12 उतारा) सादर करणे आवश्यक आहे.
- अर्जदाराकडे किमान 2 ते 6 जनावरे असावीत आणि त्यांचे अधिकृत टॅगिंग पूर्ण झालेले असावे. ग्रामीण भागातील शेतकरी आणि पशुपालकांना प्राधान्य दिले जाईल.
- अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, भटक्या विमुक्त जमाती, दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबे, महिलाप्रधान कुटुंबे आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना विशेष प्राधान्य आहे.
- अर्जदाराने यापूर्वी कोणत्याही सरकारी योजनेतून गोठा बांधण्यासाठी अनुदान घेतलेले नसावे.
- अर्जदाराकडे नरेगा जॉब कार्ड असणे आवश्यक आहे आणि त्याने किमान 100 दिवस सार्वजनिक काम केलेले असावे.
- शेतात 20 ते 50 फळझाडे लावल्यास छतविरहित गोठ्यासाठी आणि 50 पेक्षा जास्त फळझाडे लावल्यास छतासहित गोठ्यासाठी पात्रता मिळेल.
गाय गोठा अनुदान योजनेचा अर्ज कसा करायचा?
सध्या गाय गोठा अनुदान योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया उपलब्ध नाही. शेतकऱ्यांना ऑफलाइन पद्धतीने अर्ज करावा लागेल. अर्ज करण्यासाठी खालील पायऱ्या अनुसराव्या लागतील. सर्वात आधी, आपल्या जवळच्या ग्रामपंचायत कार्यालय, पंचायत समिती, तालुका कृषी अधिकारी कार्यालय किंवा जिल्हा पशुसंवर्धन विभाग इथून अर्जाचा नमुना घ्या.
अर्जासोबत जोडायची कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- बँक पासबुकची प्रत
- 7/12 व 8-अ उतारा
- जनावरांचे टॅगिंग प्रमाणपत्र
- नरेगा जॉब कार्ड
- ग्रामपंचायतीचे शिफारस पत्र
- जातीचा दाखला (लागू असल्यास)
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- उत्पन्नाचा दाखला
- गोठा बांधकामाचे अंदाजपत्रक
सर्व आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज आपल्या ग्रामपंचायत कार्यालयात जमा करा. तेथील अधिकारी अर्जाची तपासणी करून पुढील टप्प्यासाठी तो ऑनलाइन पाठवतील.
अर्ज मंजूर झाल्यावर, गोठा बांधकाम सुरू करण्यापूर्वी, बांधकाम चालू असताना आणि बांधकाम पूर्ण झाल्यानंतरचे फोटो घेणे आवश्यक आहे. हे फोटो सात दिवसांच्या आत कार्यालयात जमा केल्यासच अंतिम हप्ता मिळेल.
गाय गोठा अनुदान योजनेचा काही महत्वाच्या तारखा
गाय गोठा अनुदान योजनेची सुरुवात 3 फेब्रुवारी 2021 रोजी झाली होती, आणि ती 2025 मध्ये देखील सुरू आहे. अर्जाची अंतिम मुदत जानेवारी 2024 पर्यंत होती, परंतु नवीन अर्ज स्वीकारण्याबाबत सध्या तरी काही माहिती स्थानिक ग्रामपंचायत किंवा तालुका कृषी कार्यालयातून मिळवावी. सध्या 22,000 गोठ्यांचे प्रकल्प मंजूर झाले असून, त्यापैकी 1,007 पूर्ण झाले आहेत आणि 453 प्रकल्प प्रगतीपथावर आहेत.
गाय गोठा अनुदान योजनेचे फायदे
या योजनेचा लाभ घेतल्यास शेतकऱ्यांना गोठा बांधण्यासाठी स्वतःच्या खिशातून मोठा खर्च करावा लागणार नाही. आधुनिक गोठ्यामुळे जनावरांचे आरोग्य सुधारेल, ज्यामुळे दूध उत्पादनात वाढ होईल आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल. तसेच, गाय गोठा अनुदान योजना ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना आत्मनिर्भर बनवण्यासाठी आणि पशुपालनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी उपयुक्त आहे.
सामान्य पशुपालकाला या योजनेचा फायदा कसा होतो?
समजा, अहमदनगर जिल्ह्यातील एक शेतकरी आहे त्या शेतकऱ्याने गाय गोठा अनुदान योजनेअंतर्गत 77,188 रुपये अनुदान मिळवून 6 जनावरांसाठी गोठा बांधला, ज्यामुळे त्याच्या दूध व्यवसायात 20% वाढ झाली.
गाय गोठा अनुदान योजना 2025 ही ग्रामीण शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची संधी आहे, जी पशुपालन आणि दुग्ध व्यवसायाला चालना देईल. इच्छुक शेतकऱ्यांनी लवकरात लवकर आपल्या ग्रामपंचायत कार्यालयात संपर्क साधून अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करावी. अधिक माहितीसाठी स्थानिक कृषी कार्यालय किंवा अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी.
