शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी महाराष्ट्र सरकारने योजना सुरू केली आहे. ही योजना राज्यातील लहान आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार देण्यासाठी राबवली जाते. केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेच्या धर्तीवर सुरू झालेल्या नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना वार्षिक ६,००० रुपये अनुदान दिले जाते, जे पीएम किसान योजनेतील ६,००० रुपयांव्यतिरिक्त आहे. यामुळे शेतकऱ्याला एकूण १२,००० रुपये वार्षिक आर्थिक सहाय्य मिळते.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाला स्थिरता देण्यासाठी आणि शेतकऱ्याच्या कृषी उपक्रमांना चालना देण्यासाठी सुरु केली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना दरवर्षी ६,००० रुपये तीन समान हप्त्यांमध्ये (प्रत्येकी २,००० रुपये) दिले जातात. हे हप्ते प्रत्येक चार महिन्यांनी शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा केले जातात. ही रक्कम केंद्र सरकारच्या पीएम किसान योजनेतून मिळणाऱ्या ६,००० रुपयांपेक्षा वेगळी आहे.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना बियाणे, खते, यंत्रे यासारख्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आर्थिक पाठबळ देणे आहे. योजनेच्या अंमलबजावणीत पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता सुनिश्चित करण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने डिजिटल प्लॅटफॉर्मचा वापर केला आहे. शेतकऱ्यांना योजनेचा लाभ घेण्यासाठी स्वतंत्रपणे अर्ज करण्याची गरज नाही, जर ते आधीच पीएम किसान योजनेचे लाभार्थी असतील. यामुळे प्रशासकीय प्रक्रिया सोपी झाली आहे आणि अधिकाधिक शेतकऱ्यांना योजनेचा लाभ मिळू शकतो.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजेसाठी पात्रता निकष
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी शेतकऱ्यांना खालील काही सोपे व महत्त्वाचे निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
- शेतकरी महाराष्ट्राचा कायमस्वरूपी रहिवासी असावा.
- शेतकरी केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेत नोंदणीकृत असावा.
- शेतकऱ्याच्या नावावर शेतीयोग्य जमीन असावी.
- शेतकऱ्यांकडे आधार कार्ड आणि आधारशी संलग्न बँक खाते असणे आवश्यक आहे.
याशिवाय, काही अपात्रतेचे निकषही आहेत. उदाहरणार्थ, जे शेतकरी आयकरदाते आहेत, निवृत्तीवेतन धारक आहेत (मासिक १०,००० रुपये किंवा त्यापेक्षा जास्त पेन्शन) किंवा कोणत्याही संवैधानिक पदावर काम करत आहेत, ते नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा लाभ घेऊ शकत नाहीत. यामुळे योजनेचा लाभ खऱ्या अर्थाने गरजू शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचेल, याची खात्री केली जाते.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा फायदा घेण्यासाठी अर्ज प्रक्रिया काय आहे?
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया खूप सोपी आहे. जे शेतकरी पीएम किसान योजनेत नोंदणीकृत आहेत, त्यांना आपोआप या योजनेचा लाभ मिळतो. तुम्हीही शेतकरी असाल आणि तुम्हाला ही योजनेचा लाभ घ्यायचा आहे यासाठी तुमच्याकडे तुमचे आधार कार्ड, बँक खाते आणि जमिनीच्या नोंदी अद्ययावत ठेवणे आवश्यक आहे.
जर तुम्हाला पीएम किसान योजनेत नोंदणी करायची असेल, तर ते https://pmkisan.gov.in/ या अधिकृत संकेतस्थळावर जाऊन ऑनलाइन नोंदणी करू शकतात. नोंदणी प्रक्रियेदरम्यान, तुम्हाला तुमचे आधार कार्ड, बँक खाते तपशील आणि जमिनीच्या नोंदींची कागदपत्रे अपलोड करावी लागतात. योजनेच्या लाभार्थ्यांची यादी जिल्हा कृषी कार्यालयात उपलब्ध आहे. शेतकरी त्यांच्या गावातील तलाठी किंवा कृषी विभागाच्या स्थानिक कार्यालयात संपर्क साधून यादीत आपले नाव तपासू शकतात.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेसंबंधी काही महत्वाच्या तारखा
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेच्या सहाव्या हप्त्याची रक्कम मार्च २०२५ मध्ये जमा झाली होती, तर सातव्या हप्त्याची रक्कम ऑगस्ट २०२५ मध्ये जमा होण्याची अपेक्षा आहे. यापूर्वी काही तांत्रिक कारणांमुळे (उदा., जमिनीच्या नोंदीतील त्रुटी किंवा आधार संलग्नतेच्या समस्या) काही शेतकऱ्यांचे हप्ते थांबले होते. मात्र, सरकारने आता या प्रलंबित हप्त्यांचे एकत्रित वितरण करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे अनेक शेतकऱ्यांना बाकी असलेली रक्कम लवकरच मिळेल.
शेतकरी योजनेच्या लाभार्थ्यांच्या यादीत आपले नाव तपासण्यासाठी https://nsmny.mahait.org/ या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट देऊ शकतात. येथे त्यांना मोबाइल क्रमांक किंवा नोंदणी क्रमांकाद्वारे योजनेचा दर्जा तपासता येईल. यासाठी कॅप्चा कोड टाकून ‘Get Data’ बटणावर क्लिक करावे लागेल, त्यानंतर सर्व तपशील स्क्रीनवर दिसेल.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचे फायदे
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेद्वारे महाराष्ट्रातील सुमारे १.५ कोटी शेतकऱ्यांना लाभ देण्याची अपेक्षा आहे. वार्षिक १२,००० रुपये मिळाल्याने शेतकरी शेतीसाठी आवश्यक साधने, बियाणे आणि खते खरेदी करू शकतात. यामुळे त्यांच्या उत्पादनात वाढ होऊन उत्पन्न स्थिर होण्यास मदत होते. विशेषतः अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना वरदान ठरत आहे, कारण त्यांच्याकडे आर्थिक संसाधने मर्यादित असतात.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेच्या अंमलबजावणीत डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर केल्याने लाभार्थ्यांना थेट बँक खात्यात पैसे मिळतात, ज्यामुळे मध्यस्थांचा हस्तक्षेप कमी झाला आहे. याशिवाय, सरकारने योजनेच्या प्रभावी अंमलबजावणीसाठी जिल्हा आणि तालुका स्तरावर हेल्पडेस्क आणि समन्वय केंद्रे स्थापन केली आहेत.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाचा आधार आहे. ही योजना शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थिरता देण्यासाठी आणि त्यांच्या शेती व्यवसायाला चालना देण्यासाठी प्रभावी ठरत आहे. जे शेतकरी अजुनही पीएम किसान योजनेत नोंदणीकृत नाहीत, त्यांनी त्वरित नोंदणी करून या योजनेचा लाभ घ्यावा. अधिक माहिती आणि लाभार्थ्यांच्या यादीसाठी https://nsmny.mahait.org/ या संकेतस्थळाला भेट द्या किंवा स्थानिक कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
